Nasze zwierzęta « powrót

SŁOŃ INDYJSKI

łac. Elephas maximus             ang. Asian Elephant

WYSTĘPOWANIE

• Azja południowa i południowo – wschodnia.

ŚRODOWISKO

• Od gęstej dżungli po otwarte tereny trawiaste.

POŻYWIENIE

• Głównie trawy, gałęzie, korzenie, liście i kora drzew i krzewów, owoce, orzechy, kwiaty, nasiona. Dziennie może zjeść nawet do 150 kg pokarmu i wypić do 225 l wody.

CHARAKTERYSTYKA

• Ssak z rzędu trąbowców, jeden z trzech żyjących gatunków rodziny słoniowatych. Wyróżnia się 3 podgatunki: bengalski (Indie), sumatrzański (Sumatra), cejloński (Sri Lanka).
• Głowa duża, czoło płaskie, nad oczami po obydwu stronach dwa półokrągłe guzy kostne, uszy znacznie mniejsze niż u słonia afrykańskiego. Trąba zakończona jednym wyrostkiem chwytnym. Krótka szyja, krępy tułów. Słupowate kończyny zakończone szeroką okrągłą stopą zawierającą warstwę amortyzacyjną zbudowaną z tkanki chrzęstnej i tłuszczowej. Chodzą na czubkach palców zakończonych pięcioma paznokciami w kończynach przednich, trzema lub czterema w tylnych. Gruba, marszczona skóra o grubości 2-4 cm, prawie bezwłosa, rzadkie włosy występują na grzbiecie i karku, dłuższe stanowią zakończenie ogona.
• Występuje dymorfizm płciowy – samce są znacznie większe od samic, mają też stosunkowo niewielkich rozmiarów ciosy, które u samic nie występują w ogóle lub są małe i niewidoczne.
• Wysokość w kłębie – ok. 3 m, masa ciała samca – do 7,5 tony, samicy – do 4 ton.

ZACHOWANIE

• Koczowniczy tryb życia.
• Tworzy matriarchalne grupy społeczne złożone przeważnie z 8-10 samic z młodymi. Samce żyją samotnie lub w mniejszych grupach. W obrębie stada panuje ścisła hierarchia.
• Porusza się nadzwyczaj sprawnie (w marszu osiąga 7-15 km/h, prędkość maksymalna – 32 km/h). Nie umie skakać, ale doskonale pływa i chętnie kąpie się w błotnistych sadzawkach.
• Ciąża trwa ok. 21 – 22 m-cy, Samica rodzi jedno młode o masie ok. 100 kg, które karmi przez 8 – 10 m-cy, czasem nawet ponad rok.
• Dojrzałość płciową osiąga w wieku ok. 12 lat.
• W warunkach hodowlanych żyje do 70 lat.

WARTO WIEDZIEĆ

• Trąba powstała w wyniku połączenia nosa z górną wargą zawiera 40 000 mięśni. Jest ruchliwa i bardzo dobrze unerwiona. Służy słoniom do wielu celów: do wąchania, jako narzędzie, ręka, polewaczka, rurka do oddychania pod wodą, a także do wyrażania emocji – młode słoniątka ssą trąbę, podobnie jak ludzkie dzieci robią to z kciukiem.
• Największe ciosy słoni indyjskich miały długość 3,02 m i masę 39 kg.
• Słonie porozumiewają się ze sobą dźwiękami o bardzo niskiej częstotliwości, niesłyszalnymi dla ucha ludzkiego, które są odbierane przez te zwierzęta na duże odległości (ponad 2 km).
• Mimo znacznych rozmiarów słoń porusza się niemal bezgłośnie i prawie nie pozostawiając śladów – nacisk na 1 cm² powierzchni stopy wynosi tylko 400-600 g.
• Jednorazowo może wypić nawet 100 l wody.
• Okresowo u obu płci występuje zachowanie zwane „musth”, podczas którego samce stają się bardzo agresywne i stwierdza się u nich dużą aktywność wydzielniczą gruczołów skroniowych. Dokładna funkcja tych gruczołów nie jest znana, prawdopodobnie związana jest z aktywnością seksualną. 

STATUS I OCHRONA

• Kategoria EN (Endangered) na Czerwonej Liście IUCN – gatunek zagrożony wyginięciem. Objęty konwencją CITES (załącznik I) i programem EEP.
• Przez ostatnie 120 lat populacja słoni indyjskich zmniejszyła się co najmniej o połowę. Szacuje się, że żyją jedynie na 15% swojego pierwotnego terytorium. Główne zagrożenia to utrata i fragmentacja siedlisk, konflikty z człowiekiem, kłusownictwo dla ciosów i skóry, nielegalny handel i odławianie dzikich osobników do pracy, np. w turystyce.

W ZOO Płock prezentujemy dwa samce - Momę i Gangesa.