Nasze zwierzęta « powrót

MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ PANDY MAŁEJ

Ognisty lis z bambusowych gajów

Jest jednym z najpiękniejszych zwierząt eksponowanych w płockim Ogrodzie Zoologicznym. W Nepalu nazywana jest „Nigalya ponya”, co w tłumaczeniu oznacza „pożeracz bambusa”, a w Chinach, z powodu ubarwienia sierści wołają na nią „Huo hu”, czyli „ognisty lis”. To urocze zwierzę, które swoim wyglądem budzi zachwyt zwiedzających.   W każdą trzecią sobotę września (w tym roku 18) obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pandy Małej.

Z systematyką pandy małej, zwanej także pandą lub pandką rudą, albo czerwoną, było wiele zamieszania, dopóki nie zbadano jej genomu. Ten niewielki ssak zaliczany był najpierw do rodziny szopowatych, potem wraz z pandą wielką umieszczono ją w podrodzinie pand, w rodzinie niedźwiedzi. Ostatecznie po badaniach genetycznych, w rzędzie ssaków drapieżnych wyodrębniono rodzinę pandowatych, do której zaliczono jedynie pandę małą oraz spokrewnione  z nią gatunki wymarłe. Panda wielka pozostała w rodzinie niedźwiedziowatych, tym samym za prawdziwą pandę uznano pandę małą.

Gatunek wyjątkowy i unikalny

Pandę małą posiada w swojej kolekcji ponad 300 instytucji (ogrodów zoologicznych i centrów ochrony). Uczestniczą one w programie hodowlanym, który ma pomóc w przetrwaniu tego zagrożonego wyginięciem gatunku. Chroniąc pandę małą chronimy światowe dziedzictwo przyrody i globalną bioróżnorodność, ponieważ gatunek ten jest jedyny w swoim rodzaju ze względu na swoje zachowania, specjalizację pokarmową („roślinożerny drapieżnik”), wymagania środowiskowe, a także na brak żyjących gatunków pokrewnych. Panda mała jest żyjącym reliktem przeszłości, tzw. żywą skamieniałością tzn. nie ma bliskich żyjących krewnych. Jest jedynym przedstawicielem rodzaju  Ailurus i jedynym żyjącym obecnie przedstawicielem rodziny pandkowatych (Ailuridae), w rzędzie ssaków drapieżnych (Carnivora).  

Niesamowita gimnastyczka

Środowiskiem życia tego gatunku są przedgórza Himalajów - lasy iglaste, liściaste i rododendronowe, ale zawsze       z podszytem bambusowym. Panda mała to śpioch. Ponad połowę dnia przesypia, najczęściej w gałęziach drzew. Jest aktywna głównie wieczorem i o świcie. To zwinna, nadrzewna akrobatka z cechami ułatwiającymi jej poruszanie się po gałęziach m.in. ogon pomocny w utrzymaniu równowagi, ostre pazury zwiększające przyczepność do gałęzi, podeszwy łap porośnięte futrem, tzw. „fałszywy kciuk” tj. specjalna kość wyrastająca z nadgarstka, dzięki której panda ma pewniejszy chwyt umożliwiający jej nawet szybkie poruszanie się po drzewie głową w dół.

Drapieżnik z parciem na wege

W naturze dieta pandy małej jest niezwykła jak na drapieżnika i składa się głównie z młodych pędów bambusa         (w naturze nawet do 95%), liści innych roślin, różnych owoców, owadów, drobnych kręgowców i jaj ptaków.

Zimą, kiedy inne pożywienie jest trudno dostępne, zwierzę żywi się praktycznie tylko bambusem. Roślina ta zawiera dużo włókna, a jej składniki pokarmowe są dla pandy  przyswajalne tylko w 25%, bo układ pokarmowy tego gatunku jest dość krótki, jak to u drapieżników, i nie jest zbyt dobrze przystosowany do trawienia pokarmu roślinnego. Zwierzę ogranicza więc wydatkowanie energii poprzez obniżenie tempa metabolizmu. W tym czasie spędza ok. 13 godzin na dobę poszukując i jedząc bambus, a mimo to traci ok. 15% masy ciała.

Aby utrzymać ciepłotę ciała i pokryć zapotrzebowanie energetyczne panda mała stosunkowo dużo śpi,  najchętniej    w słońcu. Dziennie zjada około 5,5 kg bambusa i liści innych roślin.

Co jedzą pandy w płockim Zoo?

Nasze pandy otrzymują dziennie 2 posiłki, w skład których wchodzą produkty zawierające zarówno błonnik, jak          i pełnowartościowe białko, witaminy i składniki mineralne. W codziennej diecie mają marchew, banany, jabłka, gruszki, kiwi, gotowany ryż, ser biały, jajko na twardo i kiełki roślin. Co kilka dni dostają łyżkę miodu, winogrona          i paprykę. Od wiosny do jesieni posiłki są wzbogacane sezonowymi owocami i warzywami (morele, czereśnie, brzoskwinie, melon, ogórek, pomidor, brokuł), mieszanką traw zielonych oraz młode pędy bambusa, który od kilkunastu lat rośnie na terenie naszego Zoo.

Hari i Laya

Obecnie na wybiegu w płockim ZOO możecie podziwiać parę pand małych - czteroletniego samca Hari, który            z urodzenia jest Brytyjczykiem pochodzącym    z Welsch Mountain ZOO w Walii i dość młodą jeszcze samicę Layę urodzoną 19.06.2020 r. w Parc Animalier d`Auvergne we Francji. W kwietniu 2020 roku pożegnaliśmy samicę Zetę, która przeżyła w naszym ZOO 12 lat, co przy średniej długości życia tego drapieżnika 8-10 lat było znaczącym osiągnięciem. Zeta urodziła się w 2008 roku w warszawskim Zoo i jako półroczny maluch decyzją koordynatora gatunku trafiła do Płocka. Czuła się u nas znakomicie, odchowała troje potomstwa, które zasiliło ogrody zoologiczne w Belfaście (Irlandia), Herberstein (Austria) i Moskwie (Rosja). Decyzją koordynatora gatunku Laya przybyła do Płocka 23.03.2021 r. i została drugą  towarzyszką życia Hariego. Pandy małe dojrzewają w wieku około 1,5 roku,        a więc mamy nadzieję, że Laya może już niedługo zostanie mamą.